YÜZEY İŞLEM
 
Korozyon Hakkında

Korozyon Nasıl Önlenir ?

Fosfatlama Nedir ?

Demir Fosfat ve Ugulamaları

Çinko Fosfat ve Uygulamaları

Pasivasyon Neden Kullanılır?

Mangan Fosfat ve Uygulamaları

Alüminyum Kromat ve Uygulamaları

 

   

 
 
Çinko Fosfat ve Uygulamaları

Korozif şartlar altında, uzun süreli korozyon direnci gerektiren koşullarda (malzeme ömrünün uzun olmasının istenmesi halinde) kullanılır. Otomotiv ve yan sanayilerinin (dış mekan üretimi) kullandığı kaplama türüdür. Dış ortam ve tuzlu hava (korozif ortam) koşulları içinde uygundur. Kaplama ve buna bağlı olarak boya yapışma kalitesi demir fosfatla kıyaslandığında daha yüksektir. Boya altı olarak kullanıldığında metal üzerinde 2-5 gr/m² arası bir kaplama oluşturur. Çinko fosfat demir fosfata göre daha fazla işlem banyosu gerektirir. Uygulanması, kurulması ve kontrol edilmesi daha zor ve daha maliyetlidir. Daldırma ve püskürtme olarak uygulanabilir. Çinko fosfatlar boya altı uygulamalarında tri-katyon, di-katyon ve mono-katyon olarak kullanılır.

Nikel ve mangan kaplama formunu hızlandırmak, kristal şekillerini geliştirmek ve performanslarını arttırmak için fosfat banyolarında diğer katyon bağları olarak eklenir.

Fosfat kristallerini küçültmek ve yüzeylerde homojen bir çinko fosfat elde etmek için çinko fosfat banyosu öncesinde aktivasyon kullanılır.

Kaplama kalınlığının fazla olduğu (6-20 gr/m² ) çinko fosfatlar soğuk şekillendirmede ve yağlama için taşıyıcı tabaka olarak kullanılır. Fosfatlanan metal koruyucu yağ ve sabunlarla sonraki işleme hazır hale getirilir. Kalın çinko fosfatta kaplama kalınlığı 10-40 gr/m² dir. Kalın çinko fosfat kaplamada
koruyucu yağ kullanılarak korozyona karşı koruma sağlanır. .

Çinko fosfat banyoları çalışma özelliği gereği çamur üreten banyolardır. Belli aralıklarla banyoların altında biriken çamur temizlenmelidir. Çinko fosfat banyoları dekantasyon sistemleri kurularak desteklenmelidir. Çinko fosfat banyolarının tasarımı yapılırken altı konik olmalı ve ısıtma sistemi banyoların altında olmamalıdır.
Çinko fosfat iki farklı şekilde; daldırma ve püskürtme olarak uygulanabilir

Daldırma Çinko fosfat: çalışma parametrelerinin (sıcaklık, konsantrasyon, bekleme süresi ph vb.) doğru kullanılmasının çok önemi olduğu bir uygulamadır. Daldırma çinko fosfat prosesi dört farklı yöntemle uygulanabilir..

1- alkali yağ alma - iki adet durulama - çinko fosfat - durulama – pasivasyon
2- alkali yağ alma - iki adet durulama - aktivasyon - çinko fosfat - durulama - pasivasyon
3- alkali yağ alma - iki adet durulama asit banyosu - iki adet durulama - aktivasyon - çinko fosfat - durulama - pasivasyon
4- asit banyosu - iki adet durulama alkali yağ alma banyosu - iki adet durulama - aktivasyon - çinko fosfat - durulama - pasivasyon

Çinko fosfat proseslerinde alkali banyoları ve asidik banyoları birbirinden ayıran durulamalar temiz tutulmalı ve sürekli taşırma yapılmalıdır. Aktivasyon banyosunda hava karıştırma olması homojen düzgün kristal yapısına sahip yüzeylerin elde edilmesi için önemlidir. Çinko fosfat banyosunda 5-10 dakika arasında kalan malzeme pasivasyon banyosunda 30sn -1dk kalır ve kurutmaya alınır. Çinko fosfat banyosu özelliklerine göre tek komponent olabileceği gibi pH düzenleyici ve hızlandırıcıları ile birlikte üç komponent halinde de olabilir.

Püskürtme Çinko fosfat; daldırma çinko fosfat banyolarında olduğu gibi çalışma parametrelerini ile yönetilen bir uygulamadır. Bu uygulamada basınç - sıcaklık – konsantrasyon- bekleme süresi-analiz değerleri uyumlu olmak zorundadır. Genellikle iki yöntemle devam edilebilir.

1- püskürtme alkali yağ alma - iki adet durulama - püskürtme çinko fosfat - durulama - pasivasyon
2- püskürtme alkali yağ alma - iki adet durulama - aktivasyon - püskürtme çinko fosfat - durulama - pasivasyon

Durulamalar taşırmalı olmak zorundadır. Yaklaşık 1,2 - 1,8 bar basınçta yüzey işlem yapılır. Uygulama püskürtme alkali yağ alma banyosundan geçirilerek metalin yağı almakla başlar. İyi durulanan ve aktivasyon banyosundan geçen malzeme çinko fosfat banyosunda minimum 1,5 dakikada kalır. Ardından pasivasyon ve kurutma işlemleriyle sonlanır. Özellikle çinko fosfat banyosunun tabanı konik olması fosfat çamurundan kaynaklanacak problemleri en aza indirecektir. Korozyona uğramış ürünlerin (pas) temizliği başka bir ortamda yapılıp püskürtme olarak çinko fosfat yapılabilir. Dekantasyon ünitesi kurulmalı, çinko fosfat banyosundaki çamur uzaklaştırılmalıdır.